در هفته‌های اخیر، هر بار که بازار ارز دچار تلاطم شده، بازار خودرو نیز دومینووار پس‌لرزه‌هایی را تجربه کرده است. افت‌وخیز قیمت‌ها در بازار خودرو طی این ایام در برخی محصولات داخلی، مونتاژی و وارداتی بسیار بیشتر بوده است. اما درمقابل گروهی از خودروها کمترین دامنه نوسانات را نسبت به امواج سنگین بازار داشته‌اند. این خودروها عمدتا از محصولات گروه خودروسازی سایپا بوده‌اند. اما چرا نرخ خودروهای نارنجی‌پوشان جاده‌مخصوص بیشترین مقاومت را در برابر تکانه‌های بازار نشان داد؟
عرضه مداوم و پیوسته محصولات
نخستین عامل محدودتر بودن دامنه نوسانات قیمت محصولات سایپا در بازار، عرضه مداوم و پیوسته این محصولات از سوی این گروه خودروسازی است. از ابتدای سال جاری تاکنون این مجموعه بارها فروش فوق‌العاده و پیش‌فروش محصولات داشته است. این امر سبب شده که متقاضیان برای خرید محصولات نارنجی‌پوشان، منتظر فروش‌های کارخانه‌ای باشند. به اعتقاد کارشناسان، با فروش‌های صورت‌گرفته، بازار خودرو در راسته محصولات سایپا نسبتا آرام‌تر بوده و حضور دلالان در این راسته تا اندازه‌ای کمتر شده است.
تحویل خودرو در موعد زمانی مقرر
دومین نکته اثرگذار در کنترل قیمت محصولات سایپا، تحویل خودرو در موعد زمانی عنوان‌شده در قرارداد خودروساز با مشتری است. در گذشته بارها شاهد گلایه‌های مردمی از تاخیر در تحویل خودرو بودیم و حتی در برخی از محصولات، زمان تحویل با تاخیر بیش از دو ماه همراه بود. اما در شرایط فعلی گاه دیده شده است که خودروساز باتوجه به شرایط و نوع خودرو، خودروهای ثبت‌نامی را زودتر از زمان قیدشده به متقاضی تحویل می‌دهد.
ارسال سیگنال‌های مثبت به بازار
سومین موضوعی که باعث شده قیمت محصولات سایپا در بازار با نوسان همراه نشود، ارسال سیگنال‌های مثبت به بازار است. با وجود مشکلات متعددی که در صنعت خودرو کشور به‌خصوص در دو بخش کمبود نقدینگی و تامین ارز موردنیاز تولید وجود دارد، این خودروساز سعی کرده است چالش‌های خود را در فضای غیررسانه‌ای و با آرامش دنبال کند. وقتی مشکلات رسانه‌ای می‌شوند، سفته‌بازان در بازار خودرو فعال‌تر می‌شوند و مردم به جهت نگرانی از کمبود خودرو، کاهش تولید و تاخیر در تحویل خودرو، عطش خرید پیدا می‌کنند و افزایش تقاضا موجب ایجاد موج گرانی در بازار می‌شود.
عدم تجمع خودرو در پارکینگ‌های خودروساز
چهارمین عاملی که به ثبات نسبی قیمت محصولات سایپا کمک کرده، عدم تجمع خودرو در پارکینگ‌های این خودروساز است. در سال‌های گذشته تعدا قابل‌توجهی از خودروها به جهت نقص قطعه، عدم برخورداری از استانداردهای جدید و احتمال کسب مجوز افزایش قیمت، در پارکینگ‌ها دپو می‌شد، اما در شرایط فعلی دیگر خودروها در پارکینگ‌ها خاک نمی‌خورند و به‌سرعت تحویل مشتریان می‌شوند.
وقتی شرایط به این شکل است، فرآیند تولید خودرو برای مردم و متقاضیان شفاف می‌شود و دیگر خرید خودرو با هدف سرمایه‌گذاری انجام نمی‌شود. مجموع عوامل عنوان‌شده، گویای آن است که فضا برای خروج دولت از قیمت‌گذاری خودرو فراهم شده است و می‌توان بازار خودرو را به شیوه عرضه و تقاضا مدیریت کرد.
بنابراین با وضعیت پیش‌آمده و در همین اوایل کار دولت چهاردهم، وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌تواند در یک اقدام کارشناسی، بازار خودرو را بر اساس عرضه و تقاضا کنترل کند و قطعا این اتفاق در بلندمدت باعث کاهش بیشتر قیمت خودرو در بازار خواهد شد.
پیشتازی سایپا در عرضه مدل‌های جدید خودرو به بازار
از اسفند ۱۴۰۲ گروه خودروسازی سایپا با دست پر در میدان فروش خودرو حاضر شد. در میان خودروهای که برای فروش گذاشته شده بود، دو محصول جدید اطلس و سهند وجود داشت. جدا از آن‌که طرح‌های فروش سایپا به درخواست متقاضیان پاسخ می‌دهد، آرامش را به بازار خودرو بر می‌گرداند و همچنین به تنظیم‌شدن قیمت‌ها کمک می‌کند، سبب یک اتفاق بسیار خوشایند می‌شود و آن این است که بازار خودرو را با خودروهای جدید و به‌روز مواجه می‌کند.
مدت طولانی بود که مردم شاهد عرضه خودروهای جدید ازسوی خودروسازان نبودند و همواره خودروهای چینی شرکت‌های مونتاژکننده، به بازار خودرو رنگ و لعاب می‌داد. اما از اواخر سال گذشته بازار خودرو با محصولات سایپا، تنوع بیشتری یافته و نگاه مردم را به خودروهای جدید مانند اطلس، شاهین اتوماتیک و سهند معطوف کرده است.
بر این اساس باید اذعان داشت در سال جاری، گروه خودروسازی سایپا همچنان می‌تواند به بازار خودرو سمت‌وسو بدهد، چراکه بعد از مدت‌ها سبد محصول این مجموعه پر زرق و برق شده است.
نارنجی‌پوشان جاده‌مخصوص در سبد محصولات خود، خودروهای سواری ساینا، کوییک، شاهین، اطلس و سهند و به‌زودی شاهین‌پلاس و ال۹۰ ایرانی را دارند و این در حالی است که زمانی تکیه‌گاه اصلی این مجموعه خودرو پراید بوده است؛ در سال ۱۳۹۷، شرکت‌های خودروساز برای تولید خودرو با چالش‌هایی جدی روبه‌رو بودند و حتی امکان تامین برخی قطعات خودرو را نداشتند. ولی اکنون می‌بینیم صحبت از خودروهای جدید و به‌روز است؛ خودروهایی که می‌توانند به سلیقه و ذائقه خیلی از مشتریان پاسخ مطلوب بدهند.
افزایش سهم و جایگاه سایپا در بازار با محصولات جدید
شرکت سایپا با داشتن خودروهای سواری اقتصادی و به‌روز همچون اطلس، کوییک، ساینا و شاهین و در ادامه شاهین‌پلاس و پی۹۰، در حال افزایش سهم و جایگاه خود در بازار خودرو است و خیلی از خریداران خودرو را با خود همراه خواهد کرد. یکی از خودروهایی که مردم در سال جاری شاهد تردد بیشتر آن در خیابان‌ها هستند و چه‌بسا به بازار سایر کشورها راه پیدا کند، اطلس است.
با توجه به عرضه محصولات جدید سایپا و راهی که برای صنعت خودرو کشور به آن سوی مرزها باز شده است، این امیدواری وجود دارد که خودروهای اقتصادی ایران که بخش قابل توجه آن‌ها در کیلومتر ۱۵ جاده مخصوص تولید می‌شوند، به بازار سایر کشورها راه پیدا کنند.
آن‌طور که کشورهای بلاروس، روسیه و برخی کشورهای همسایه عنوان کردند، متقاضی خودروهای اقتصادی کشورمان هستند و در این خصوص تمایل زیادی برای خرید کوییک و شاهین از خود نشان دادند. البته در مقطع فعلی و با توجه به خودرو جدید اطلس قابل پیش‌بینی است که این محصول هم بتواند در بازار کشورهای مختلف به خصوص قاره آفریقا و آمریکای‌لاتین به جایگاه مناسبی دست پیدا کند.
